Gạo lứt là gì? – Thực hư tác dụng của gạo lứt được chuyên gia giải đáp

Gạo lứt là loại gạo gì hay gạo lứt có tốt không là câu hỏi được nhiều người quan tâm bởi gần đây gạo lứt nổi lên như một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và rất được ưa chuộng. Cùng tìm câu trả lời ngay sau đây.

Gạo lứt là gạo gì?

Gạo lứt tiếng anh là gì? Gạo lứt tiếng anh còn được gọi là Brown rice là loại gạo giàu chất xơ và chất dinh dưỡng, cực kỳ tốt cho sức khỏe. Về nguồn gốc, gạo lứt hay gạo lức là loại gạo xuất thân từ hạt thóc, tuy nhiên điểm khác biệt của chúng so với gạo trắng là sau khi tách lớp vỏ trấu bên ngoài, gạo lứt được giữ nguyên thành phần rất giàu vitamin và các nguyên tố vi lượng là lớp vỏ cám.

Thành phần chính của gạo lứt gồm chất xơ, tinh bột, magie, canxi, sắt, một số vitamin như B1,B3,B6,…. Gạo lứt thường có màu hơi ngả nâu, vị ngọt nhẹ và đặc biệt tốt cho đối tượng người ăn kiêng và bệnh lý tiểu đường.

Gạo lứt có nhiều loại, nhưng nhìn chung có thể phân thành bốn loại chính như sau:

• Gạo lứt đỏ:

Loại này thường có màu đỏ nâu, tính chất dẻo, chứa nhiều vitamin và chất xơ. Đây là dòng gạo được đánh giá rất sạch và phù hợp nhất với người ăn kiêng, ăn chay để đảm bảo đủ nguồn dinh dưỡng cho các đối tượng này.

• Gạo lứt đen:

Gạo lứt đen thường có màu tím than, là dòng ngũ cốc cao cấp có hàm lượng chất xơ cao vượt trội và ít đường. Gạo lứt đen rất tốt cho người bệnh tim hoặc ung thư bởi ngoài chất xơ, nó còn chứa nhiều các chất oxy hóa giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh lý này hiệu quả. 

• Gạo lứt nếp:

Là tên gọi tổng hợp cho các loại nếp vẫn giữ nguyên lớp vỏ trấu như nếp than, nếp hương, nếp Thái Bình,… Đặc tính chung của gạo lứt nếp và dẻo và thơm, thường dùng nhiều để nấu xôi hay chè, được nhiều người ưa chuộng.

• Gạo lứt tẻ:

Gạo lứt tẻ và gạo trắng là hai loại gạo được dùng nhiều nhất để nấu cơm hàng ngày. Mặc dù vậy, gạo lứt tẻ thường vẫn còn lớp cám bên ngoài màu vàng nhạt rất giàu chất xơ. Loại gạo này nên ngâm một thời gian trước khi nấu để dễ tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.

Chúng ta vừa tìm hiểu gạo lứt là gạo như thế nào, vậy nếp cẩm có phải là gạo lứt không? Mặc dù nhiều người còn nhầm lẫn hai khái niệm này với nhau, nhưng có thể khẳng định đây là hai loại gạo hoàn toàn khác nhau và đều rất tốt cho sức khỏe. Vậy chúng khác nhau ở điểm nào?

• Gạo nếp cẩm: Với hình thù đặc trưng là tròn trơn, có màu đỏ đậm hoặc đen nhạt, rất dẻo và dính, thường dùng để làm xôi, nấu rượu, sữa chua,…
• Gạo lứt: Gạo lứt gồm nhiều loại và màu sắc đa dạng hơn ( đỏ, trắng, vàng, tím than,…), tính chất gạo lứt thường khô và cứng, dùng nhiều để giảm cân và hỗ trợ điều trị bệnh lý tiểu đường, tim mạch.

Tác dụng tuyệt vời của gạo lứt với sức khỏe

Gạo lứt có rất nhiều tác dụng với sức khỏe đã được chứng minh bởi các nghiên cứu khoa học và thực tiễn lâm sàng. Vậy công dụng của gạo lứt là gì? 

Bác sĩ Asaf Qureshi – Viện Đại học Wisconsin Mỹ tuyên bố trong công trình nghiên cứu về gạo lứt rằng: “ Khi thử nghiệm TRF thành phần có trong gạo lứt trên những người có cholesterol máu cao. Kết quả là lượng cholesterol giảm 12-16%. Trong chất dầu cám còn chứa vitamin E được xác nhận là có khả năng chống lão hóa tế bào gốc ”. Như vậy có thể khẳng định được gạo lứt mang lại lợi ích rất lớn cho sức khỏe.

Gạo lứt với người tiểu đường

Gạo lứt chứa hàm lượng chất xơ cao, có vai trò rất quan trọng đối với bệnh nhân đái tháo đường. Kết quả nghiên cứu của chuyên gia Qi Sun thuộc trường Y Tế Công cộng- Viện Dinh dưỡng học cho biết: “ Người ta đã chứng minh được là ăn gạo lứt giúp giảm nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2. Một tuần nên ăn gạo lứt một lượng nhiều hơn 2 khẩu phần ăn gạo thường”.

• Gạo lứt tác dụng kiểm soát đường huyết hiệu quả:

Nguyên nhân dẫn đến bệnh lý tiểu đường là do lượng đường trong máu vượt quá mức tham chiếu bình thường. Thành phần chất xơ và các loại vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm b trong gạo lứt có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả. Theo kết quả nghiên cứu, gạo lứt có chỉ số glucose huyết từ 56 đến 69, thấp hơn nhiều so với gạo trắng và rất tốt cho người tiểu đường.

• Tác dụng của gạo lứt trong phòng ngừa biến chứng tim mạch:

Chắc hẳn bạn đã biết, tim mạch là biến chứng thường gặp nhất của bệnh nhân tiểu đường. Trong gạo lứt chứa nhiều chất xơ, omega 3, phytosterol,… giúp giảm cholesterol, ngăn ngưng kết tiểu cầu và tốt cho tim mạch, đồng thời ngăn nguy cơ đột quỵ, tai biến.

Một tác dụng nữa có gạo lứt đóng góp vai trò trong ngăn ngừa bệnh mạch vành đó là kiểm soát và làm giảm huyết áp, ngăn xơ cứng động mạch- nguy cơ gây bệnh tim hàng đầu hiện nay. Các nhà nghiên cứu cho rằng, người thường xuyên ăn gạo lứt giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch lên đên 21% so với người ăn gạo trắng.

• Tác dụng gạo lứt giúp tăng cường hệ miễn dịch:

Sức đề kháng và hệ miễn dịch của cơ thể được coi như màng bảo vệ giúp cơ thể tránh được các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus,… Chất sterol trong gạo lứt giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn và làm chậm quá trình lão hóa.

Gạo lức hay gạo lứt không chỉ có công dụng trong việc phòng và hỗ trợ điều trị tiểu đường, mà còn tốt cho hệ tiêu hóa, nhuận tràng và ngăn ngừa táo bón.

Công dụng gạo lứt đối với người ăn chay, ăn kiêng

Gạo lứt từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng cho người ăn chay hay đang có nhu cầu kiểm soát cân nặng. Với những người ăn gạo lứt thường xuyên, lượng calo bị tiêu hao trong cơ thể sẽ tương đương với việc đi bộ vận động đến 30 phút, tỷ lệ trao đổi chất cũng như hấp thu calo ít hơn trong bộ máy tiêu hóa. Đây là nghiên cứu có giá trị quan trọng của trường Đại học Tufts- Mỹ.

• Lớp vỏ cám bao bọc bên ngoài gạo lứt chứa thành phần chủ yếu là vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, hàm lượng chất xơ cao trong loại gạo này bên cạnh cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, còn hỗ trợ đào thải độc tố qua thận. Khi ăn gạo lứt thay thế gạo trắng hàng ngày, bạn thường có cảm giác no lâu hơn, giảm thèm ăn và tốt cho người giảm cân.
• Trong gạo lứt chứa thành phần acid alpha lipoic, đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa chất béo và hydrocarbon, giải phóng năng lượng giúp giảm béo hiệu quả. Một nghiên cứu đã cho kết quả rằng, việc ăn 150gr gạo lứt mỗi ngày trong vòng 6 tuần, giúp các chị em đánh bay lượng mỡ thừa và giảm trọng lượng cơ thể đáng kể.
• Với thành phần là các vi chất tốt, chất xơ và khoáng chất quan trọng, gạo lứt có tác dụng giảm cholesterol xấu, hạn chế lượng đường đưa vào cơ thể, kiểm soát cân nặng hiệu quả và ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch hay tiểu đường.

Với những công dụng tuyệt vời kể trên, gạo lứt xứng đáng là thực phẩm giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả hàng đầu hiện nay. Vậy dùng gạo lứt giảm cân thế nào là đúng cách? Bạn có thể tham khảo ngay trong bài viết sau:

Kinh nghiệm cách dùng gạo lứt giảm cân được các mẹ chia sẻ nhiều nhất 2020

Lợi ích gạo lứt trong hỗ trợ  điều trị sỏi thận và các bệnh về xương khớp

Canxi là nguyên nhân hình thành nên sỏi thận và thành phần Vitamin K trong gạo lứt có tác dụng chuyển hóa canxi ra khỏi máu rồi đưa vào xương, ngăn chặn sự phát triển của bệnh lý này. Đây là nghiên cứu đã được chứng minh từ các chuyên gia dinh dưỡng tiến hành ở trường Đại học Harvard- Mỹ.

Lớp cùi của gạo lứt chứa lượng lớn canxi, kali, vitamin và IP6. Thành phần IP6 ngăn cản kết tinh hình thành oxalat canxi ở đường niệu. Đây là lý do vì sao mà người sỏi thận được khuyến cáo nên bổ sung gạo lứt vào thực đơn hàng ngày.

Ngoài hỗ trợ điều trị sỏi thận, gạo lứt có tác dụng gì với xương khớp? Trước hết có thể khẳng định gạo lứt chữa thoát vị đĩa đệm và phòng ngừa loãng xương hiệu quả. Bởi các lý do sau:

• IP6 trong cùi hạt gạo lứt không chỉ tốt cho bệnh nhân sỏi thận mà còn có tác dụng đẩy lùi nguy cơ loãng xương.
• Vitamin K đưa canxi vào xương, giúp xương chắc khỏe và dẻo dai hơn.
• Hai thành phần sterolin và phytosterol tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các tác nhân gây viêm và điều trị thoái hóa khớp hiệu quả.
• Thành phần chính Magie trong xương, giúp xương chắc khỏe, tăng cường hấp thu canxi, ngăn ngừa nguy cơ loãng xương.

Gạo lứt trị bệnh gì và một số tác dụng khác của gạo lứt với sức khỏe

Với hàm lượng dinh dưỡng cao và tốt cho sức khỏe, gạo lứt có khả năng phòng ngừa và điều trị các bệnh đái tháo đường, tiêu chảy, tim mạch, cải thiện trí nhớ và chức năng gan,…

Dưới đây là một số công dụng khác của gạo lứt đã được chứng minh trên lâm sàng mà bạn có thể tham khảo:

• Đối với người cao tuổi, gạo lứt có tác dụng giảm lượng cholesterol xấu, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ và các biến chứng tim mạch. Ngoài ra, gạo lứt chứa nhiều chất xơ sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, tránh được các rối loạn tại cơ quan này.
• Nước gạo lứt rang chứa hai thành phần selen và polyphenol giúp thải độc cơ thể và phòng chống các tác nhân gây bệnh ung thư, đại tràng, tốt cho tiêu hóa. 

• Gạo lứt chứa chất chống oxy hóa và các vitamin, khoáng chất giúp đẩy lùi căng thẳng, stress- nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm. Thức uống từ gạo lứt sẽ đưa đến cho bạn một ngày làm việc hiệu quả, giúp bạn thư giãn và tràn đầy sức sống.
• Thành phần dưỡng chất trong gạo lứt giải phóng gốc tự do, kiểm soát lượng nước trên bề mặt và giúp da căng tràn sức sống, duy trì sự trẻ trung và góp phần giúp làn da của bạn luôn khỏe mạnh.
• Nhân tố sterolin trong gạo lứt tạo được lớp bảo vệ hệ miễn dịch của thể, ngăn sự xâm nhập của các tác nhân vi khuẩn, virus có hại, tăng cường lợi khuẩn và làm chậm lại quá trình lão hóa.
• Đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ: gạo lứt được xem như nguồn dinh dưỡng dồi dào cần cho sự phát triển về thể chất và trí não của con. Một vài thử nghiệm chứng minh hiệu quả của gạo lứt trong ngăn ngừa, đẩy lùi tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ. Ngoài ra protein hay các vitamin trong gạo lứt giúp xương khớp của trẻ chắc khỏe hơn, cung cấp nguồn năng lượng cho trẻ phát triển.

Lưu ý khi sử dụng gạo lứt tốt nhất cho sức khỏe?

Gạo lứt là thực phẩm dinh dưỡng được nhiều người tin dùng bởi gạo lứt chữa bệnh hiệu quả và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Vậy tác hại của gạo lứt khi sử dụng lâu dài là gì và bạn cần lưu ý gì khi sử dụng loại siêu ngũ cốc này để bồi bổ sức khỏe?

• Gạo lứt ăn trong thời gian dài có thể gây ra rối loạn dinh dưỡng và suy giảm sức đề kháng của cơ thể. Lý do được đưa ra là do thành phần trong gạo lứt không chứa chất đạm và chất béo nên không cung cấp đủ vi chất cho sự phát triển toàn diện, nhất là trẻ em hoặc người có thể trạng yếu.
• Rang gạo lứt và sắc thành nước giúp người dùng dễ uống và hấp thu tốt hơn. Phương pháp này cũng được nhiều chị em áp dụng vào chế độ ăn kiêng hiệu quả.

• Tính chất của gạo lứt là khô và cứng, vì vậy nếu muốn ăn trực tiếp, bạn nên nhai kỹ để hấp thu tốt hơn, tránh làm hại dạ dày và đường ruột với các biểu hiện điển hình như khó tiêu hay chướng bụng, khó chịu.
• Thành phần trong gạo lứt chứa các vitamin nhóm b- các vitamin tan trong nước. Vì vậy khi vo gạo, bạn không nên ngâm quá lâu và quá kỹ vì sẽ làm mất đi một lượng dưỡng chất b1 đáng kể, ảnh hưởng đến chất lượng thành phẩm.
• Tùy theo mục đích sử dụng ( giảm cân hay chữa bệnh), bạn nên xây dựng một chế độ thực đơn gạo lứt của riêng mình, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng. Gạo lứt theo khuyến cáo chỉ nên ăn 2-3 lần/ tuần.
• Như đã phân tích ở phần đầu, ngày nay có rất nhiều loại gạo lứt, mỗi loại có tính chất và công dụng khác nhau. Bạn nên dựa vào thể trạng và nhu cầu của bản thân để chọn loại gạo phù hợp nhất.
• Nên mua gạo lứt ở các cơ sở uy tín bởi sự phổ biến trên thị trường sẽ đi kèm với các loại gạo kém chất lượng và nhiều chất bảo quản, ẩm mốc, gây hại cho sức khỏe.

Bạn có thể tham khảo địa điểm mua gạo lứt chất lượng tại đây:

[Tổng hợp] Dinh dưỡng của gạo lứt, giá bán các loại và địa chỉ mua uy tín tại HN, HCM. 

Một số người có thói quen sử dụng gạo lứt bằng cách hãm trà, tuy vậy đối với phương pháp này bạn nên lưu ý sau khi hãm phải lọc ngay lấy nước bởi bã gạo lứt có khả năng hấp thụ được dưỡng chất và khi đó việc uống trà không còn công dụng gì với cơ thể.

• Gạo lứt nên được bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát, tránh ẩm mốc. Tốt nhất bạn nên đựng trong lọ thủy tinh, có nắp kín và tránh tác động trực tiếp từ ánh nắng mặt trời.

Không những gạo lứt ngon mà còn có nhiều công dụng tuyệt vời với cơ thể. Hi vọng những thông tin giải đáp thắc mắc gạo lứt chữa bệnh gì trên đây đã giúp bạn đọc có được kiến thức bổ ích giúp giảm cân và phòng ngừa các bệnh lý tiểu đường, tim mạch, ung thư,… hiệu quả.