Như chúng ta đã biết, canxi chính là một loại khoáng chất mà con người không thể sống thiếu được. Cơ thể sẽ mắc một số chứng bệnh không mong muốn nếu lượng canxi quá thấp. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu tất tần tật thông tin về loại khoáng chất này nhé!
Nội dung chính
Canxi là gì?
Như đã đề cập ở phần đầu bài viết, canxi là loại khoáng chất có vai trò đặc biệt quan trọng đối việc phát triển của con người. Sở dĩ xuất hiện điều này bởi canxi là thành phần chiếm tới 1,5 – 2% của trọng lượng cơ thể con người.
1% lượng canxi tồn tại ở trong máu của chúng ta và 99% lượng canxi còn lại tồn tại trong xương, răng, móng. Xương, răng và móng của mỗi người được hình thành nên và hoạt động chắc khỏe nhờ sự kết hợp giữa canxi cùng phospho.
Có 2 dạng của canxi khi tồn tại cơ thể người của chúng ta: Canxi ở trong xương chiếm trọng lượng chủ yếu. Chúng ta có thể tham khảo thành phần của khoáng chất này như sau:
- 50% chất khoáng ( muối canxi chiếm hầu hết thành phần)
- 25% nước
- 20% protein
- Một lượng glycosaminoglycan
- Canxi ở ngoài xương là lượng canxi nằm trong tổ chức mềm và dịch ngoài của tế bào. Loại canxi ở những vùng này chiếm khối lượng không quá 10g. Tuy nhiên, lượng canxi này lại đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình đông máu cũng như hỗ trợ các hoạt động thần kinh.
Tầm quan trọng của canxi trong cơ thể người
Vai trò của canxi trong hệ vận động xương khớp
Không ai có thể khẳng định vai trò tuyệt vời của canxi trong việc hình thành hệ vận động xương khớp. Trên thực tế, lượng khoáng chất trong canxi chiếm đến 70% trọng lượng xương khô và các chất hữu cơ chiếm 30% còn lại. Vì vậy, việc thiếu hụt canxi sẽ gây ra những hệ lụy vô cùng to lớn đối với cả trẻ em và người lớn.
Đối với trẻ em, canxi đóng vai trò chính trong việc hình thành nên các cơ xương khớp. Sở dĩ đây là độ tuổi mà xương được hình thành và phát triển nhất nên việc bổ sung canxi là vô cùng cần thiết. Nếu trẻ em thiếu canxi sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường. Trẻ có thể mắc một số căn bệnh thường gặp như sâu răng, còi xương, chậm lớn,… Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà ngoại hình của con trẻ cũng phần nào phải chịu đựng những tác động tiêu cực. Cụ thể, trẻ sẽ phải đối mặt với tình trạng không thể phát triển chiều cao cân đối, chân đi vòng kiềng,… Để khắc phục vấn đề trên, các bác sĩ chuyên khoa khuyên rằng người mẹ nên bổ sung canxi ngay trong quá trình mang thai để con sinh ra khỏe mạnh.
Tương tự, đối với người lớn, việc thiếu canxi cũng gây ra những tình trạng sức khỏe đáng báo động. Trong giai đoạn này, tình trạng hủy cốt bào diễn ra nhanh chóng, lấn áp quá trình tạo cốt bào. Nếu không kịp thời bổ sung lượng canxi cần thiết cho cơ thể, bạn sẽ mắc phải những bệnh lý về xương khớp nghiêm trọng. Một số bệnh có thể kể đến là loãng xương, đau nhức gây ra khó khăn trong quá trình vận động. Trầm trọng hơn nữa, bạn cũng có thể phải đối mặt với tình trạng xương yếu gây ra gãy xương, thậm chí là tử vong nếu tình trạng kéo dài.
“Viên sĩ quan chỉ huy” trong hệ miễn dịch của con người
Không ngẫu nhiên mà canxi lại được mệnh danh là một “viên sĩ quan chỉ huy” đối với hệ miễn dịch của con người. Như chúng ta đã biết, vai trò của một người chỉ huy là vô cùng thiết yếu, điều khiển và quyết định đến hoạt động của toàn hệ thống.
Canxi được thiết lập trong hệ miễn dịch như một lớp màng chắn vững chắc bảo vệ hệ miễn dịch khỏi những vi khuẩn gây hại xâm nhập. Từ đó, cơ thể sẽ sinh ra quá trình phản ứng miễn dịch chống lại những tác nhân xấu của những loại vi khuẩn này có thể gây ra.
Không chỉ phòng ngừa mà canxi còn hỗ trợ bao vây và tiêu diệt tận gốc những loại virus có thể làm hại đến con người này. Có thể thấy rằng, vai trò của canxi trong hệ miễn dịch con người là không thể thiếu. Vì vậy, chúng ta nên bổ sung thêm canxi bằng nhiều phương thức khác nhau để giữ một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Ngoài ra, cung cấp canxi cho cơ thể cũng giúp đẩy lùi những tế bào ung thư có thể tấn công bạn bất kỳ lúc nào.
Vai trò của canxi trong hệ thần kinh
Ngoài những công dụng đối với hệ xương khớp và hệ miễn dịch thì canxi là yếu tố không thể thiếu được trong hệ thần kinh. Canxi giúp thúc đẩy hoạt động truyền dẫn của hệ thần kinh. Từ đó hạn chế tối đa tình trạng hệ thần kinh bị ức chế khiến công năng ức chế và hưng phấn của cơ quan này bị suy giảm.
Trên thực tế, hiện tượng trẻ nhỏ hay khóc đêm, quấy rối cũng do điều này trực tiếp gây ra. Sở dĩ thiếu hụt canxi khiến trẻ không thể tập trung, cáu gắt, hệ thần kinh làm việc không được hiệu quả.
Tương tự đối với người già, việc thiếu hụt canxi khiến họ phải đối mặt với những căn bệnh tuổi già thường gặp. Một số có thể kể đến như tinh thần dễ nổi cáu, lúc nhớ lúc quên, thường xuyên mất ngủ,… Một số khác lại rơi vào tình trạng ngủ li bì, không tỉnh táo dẫn đến hiện tượng đau đầu hoặc đau nửa đầu trầm trọng.
Vai trò điều phối hoạt động cơ bắp – Cơ tim của canxi
Canxi đóng vai trò quyết định trong việc co giãn của các các hệ cơ trong cơ thể. Như chúng ta đã biết, hoạt động công năng sinh lý của cơ bắp lại chủ yếu phụ thuộc vào việc co giãn của các cơ. Vì vậy, các hoạt động cơ bắp, cơ tim của chúng ta không thể hoạt động tốt nếu như không có canxi.
Trong cơ thể chúng ta, cơ được chia thành 3 nhóm chính. Đó chính là cơ tim, cơ trơn và cơ bắp. Cơ tim tồn tại ở tử cung, thành mạch máu, đường bài tiết,…. Cơ trơn tồn tại ở thành dạ dày và cơ bắp tồn tại ở xương.
Chúng ta cần bổ sung lượng canxi cần thiết để các hoạt động cơ bắp ổn định và hoạt động tốt. Sở dĩ nếu cơ thể thiếu hụt lượng canxi thì các cơ tim vận chuyển máu kém từ đó khiến tim đập yếu. Điều này dẫn đến tình trạng cơ thể thường xuyên mệt mỏi, đau ốm. Mỗi khi chúng ta lao động nặng nhọc sẽ phải đối mặt với tình trạng thở dốc, đổ nhiều mồ hôi.
Thêm vào đó, các hoạt động ở cơ bắp cũng không được bảo đảm hoàn thiện. Cơ thể của bạn sẽ luôn trong trạng thái nhức mỏi, làm việc không hiệu quả, thường xuyên rã rời,…
Chưa dừng lại ở đó, nếu cơ trơn không có sự hỗ trợ của canxi thì cũng có thể dẫn tới những hệ lụy khó lường. Hoạt động đường tiêu hóa không tốt làm bạn khó tiêu, đầy hơi. Từ đây, sản phụ sau khi mới sinh con cũng gặp vấn đề với việc tử cung co bóp yếu. Người già cũng phải đối mặt với nỗi ám ảnh là đái dầm.
Canxi đối với phụ nữ mang thai
Canxi được xem là nhân tố hàng đầu mang tính quyết định đối với tình trạng của thai nhi. Thai có phát triển khỏe mạnh với hệ cơ xương vững chắc hay không đều hầu hết phụ thuộc vào yếu tố này. Người mẹ thường phải bổ sung một lượng canxi rất lớn mỗi ngày để đảm bảo cho sự hình thành xương khớp của trẻ. Đồng thời, lượng canxi ấy cũng giúp người mẹ tránh được tình trạng thiếu canxi do truyền sang cho con.
Các mẹ bầu có thể tham khảo các sản phẩm dạng viên nén, dạng uống,… để cung cấp cho cơ thể đầy đủ từ 1000 – 1200mg canxi mỗi ngày. Đây là việc làm vô cùng cần thiết giúp bù đắp lượng canxi đã mất đi và dự trữ được lượng canxi có ích cho cơ thể.
Bổ sung canxi cũng giúp thai nhi tránh được các dị tật bẩm sinh liên quan đến cơ xương. Một số căn bệnh nếu thiếu hụt canxi ở người mẹ có thể kể đến là dị tật hộp sọ, răng không đều, xương mặt và xương hàm không thể phát triển,… Ngoài ra, canxi cũng giúp hệ tim mạch của cả mẹ và bé đều khỏe mạnh. Canxi có chức năng tạo nhịp đập của tim, sự đông máu và hỗ trợ thần kinh gửi các thông tin cần thiết.
Tăng khả năng thụ thai
Có thể bạn chưa biết rằng canxi giúp tăng khả năng thụ thai dành cho những cặp đôi đang có ý định sinh con. Theo nghiên cứu khoa học, phần đầu của giác thể trong tinh trùng được cấu tạo từ canxi. Chính nhờ canxi mà tinh trùng mới có thể dễ dàng phá vỡ tế bào trứng để chui vào thực hiện quá trình thụ thai.
Thêm vào đó, quá trình thụ tinh diễn ra trong khoảng thời gian cực kỳ ngắn. Vì vậy, canxi có vai trò tạo thành một làn sóng xung quanh tế bào trứng, thúc đẩy việc thụ tinh trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.
Việc bổ sung canxi để tốt cho quá trình thụ thai không chỉ nằm ở người đàn ông mà cũng phụ thuộc rất lớn vào người phụ nữ. Nếu cơ thể người phụ nữ không thể cung cấp đầy đủ canxi cho tế bào trứng đồng nghĩa với việc trứng của người đó rất yếu.
Trứng yếu dẫn đến hiện tượng không thể xảy ra khả năng thụ tinh tạo thành phôi thai. Vì vậy, khi một cặp vợ chồng có ý định muốn sinh con thì phải đặc biệt chú ý vào yếu tố cung cấp đủ canxi cho cơ thể. Nếu không, khả năng vô sinh của họ sẽ là 100%.
Những vấn đề thường gặp liên quan đến canxi
Cuộc sống bộn bề khiến chúng ta quên đi việc phải chăm sóc bản thân một cách chu đáo và kỹ lưỡng. Cũng vì lý do này mà cơ thể thường gặp phải một số vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến canxi. Cùng tìm hiểu thông qua một số mục dưới đây nhé!
Mức nhu cầu cung cấp của cơ thể
Vì những vai trò vô cùng quan trọng của cơ thể đối với canxi mà các bạn cần bổ sung canxi một cách hợp lý. Điều này đồng nghĩa với việc bạn không nên bổ sung thừa hay thiếu canxi.
Tình trạng thiếu canxi
Như đã đề cập ở những mục trên, canxi là nhân tố vô cùng thiết yếu trong việc hình thành nên các nhóm cơ của cơ thể. Việc thiếu hụt canxi sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng hoạt động của các cơ, cụ thể là cơ tim, cơ trơn và cơ bắp.
Tình trạng thừa canxi
Cơ thể cũng sẽ phải đối mặt với những tình trạng không mong muốn nếu thừa lượng canxi quá mức cho phép. Việc thừa canxi khiến cơ thể bị ức chế và không thể hấp thụ hai chất sắt và kẽm. Ngoài ra, thừa canxi cũng làm cho thận phải hoạt động quá tải dẫn đến nguy cơ mắc một số căn bệnh liên quan đến thận như sỏi thận, sỏi niệu quản,… Nếu bạn bổ sung quá nhiều canxi cho cơ thể, bạn sẽ gặp một số tình trạng như buồn nôn, rối loạn nhịp tim, khát nước,…
Khi gặp những biểu hiện trên, bạn nên xem xét lại lượng canxi đã cung cấp cho cơ thể. Trên thực tế, lượng canxi trong nước tiểu không thể vượt quá 300mg/24 giờ. Nếu lượng canxi đang vượt ngưỡng này thì bạn nên dừng sử dụng các sản phẩm cung cấp canxi ngay. Ai cũng biết rằng canxi là một khoáng chất vô cùng có lợi đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, cũng không vì vậy mà chúng ta sử dụng quá mức gây ra những hệ lụy khôn lường.
Những đối tượng nào cần bổ sung canxi
Ai ai cũng cần bổ sung lượng canxi vừa đủ để cơ thể có thể phát triển khỏe mạnh. Đặc biệt, trẻ em, người ở độ tuổi trung niên, phụ nữ mang thai và người già là những đối tượng nên lưu ý trong việc bổ sung canxi cho cơ thể.
Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển cần bổ sung canxi để xương khớp chắc khỏe và chóng cao. Người lớn sau 30 tuổi, các khớp xương có dấu hiệu lão hóa cần bổ sung ngay canxi để các khớp xương duy trì hoạt động. Người già cũng nên bổ sung canxi để các hoạt động xương khớp diễn ra dẻo dai. Canxi cũng đặc biệt quan trọng với phụ nữ mang thai giúp cả mẹ và thai nhi đều khỏe mạnh.
Cách bổ sung canxi an toàn cho mọi người
Vì canxi là khoáng chất vô cùng cần thiết nên chúng ta cần bổ sung canxi theo nhiều phương thức khác nhau. Các bạn có thể bổ sung qua thực phẩm chứa nhiều canxi hoặc các loại thực phẩm chức năng chuyên bổ sung canxi.
Bổ sung canxi cho trẻ tuổi dậy thì
Việc bổ sung canxi tuổi dậy thì là việc rất cần thiết và vô cùng quan trọng mà các bậc cha mẹ cần chú ý. Bởi giai đoạn dậy thì của trẻ là giai đoạn trẻ đang phát triển về cả chiều cao và thể lực. Và tuổi dậy thì là tuổi mà cơ thể có thêm sự hoạt động của hormon sinh dục và kích thích sự tăng trưởng chiều cao. Bên cạnh đó thì đây cũng là tuổi phát triển các cơ quan sinh dục phụ như tinh hoàn, tuyến vú, tổ chức mỡ… Chính vì vậy, bổ sung canxi tuổi dậy thì là vô cùng cần thiết mà các bậc cha mẹ nên chú ý và quan tâm. Các mẹ nên lưu ý khi bổ sung canxi liều cao cho các bé yêu. Bổ sung canxi cho trẻ dậy thì thực sự rất cần thiết vì sao thì hãy xem tiếp nhé!
Để bổ sung canxi tuổi dậy thì các bậc cha mẹ cần có một chế độ dinh dưỡng thật tốt cho trẻ ở tuổi này. Bởi khi ở độ tuổi dậy thì sẽ khác với những lứa tuổi khác là tâm cả tâm và sinh lý đều phát triển. Tuổi dậy thì ở trẻ trai là khoảng 13 – 18 tuổi, còn với trẻ gái từ 12 – 17 tuổi. Và đây là độ tuổi có tốc độ tăng trưởng nhanh thứ hai chỉ sau giai đoạn trẻ nhỏ. Ở bé trai thì độ tuổi dậy thì các bé chủ yếu phát triển hệ xương là chính. Nhưng ở bé gái thì độ tuổi dậy thì sẽ phát triển cả sinh lý nữ. Và các bé sẽ bị mất máu hàng tháng do kinh nguyệt xuất hiện. Trong giai đoạn này nếu dinh dưỡng không đúng và đủ thì bé sẽ phát triển không đầy đủ và toàn diện.
Ngoài ra các bé có thể bị ảnh hưởng tới sức khỏe như: bị suy dinh dưỡng, thiếu vi chất dinh dưỡng, chậm phát triển sinh dục, thiếu máu….và một số bệnh liên quan khác. Chính vì thế vấn đề bổ sung canxi tuổi dậy thì không được coi nhẹ và xem thường.
Bổ sung canxi bằng thực phẩm giàu canxi
Bạn đọc có thể tham khảo một số loại thực phẩm giàu canxi để bổ sung khoáng chất này cho cơ thể một cách an toàn. Sữa chua hay các chế phẩm từ sữa chính là nguồn bổ sung canxi lớn nhất mà bạn có thể sử dụng.
Ngoài ra, một số loại cá cũng chứa lượng canxi khổng lồ có thể giúp ích cho cơ thể của bạn. Một số loại hải sản có thể kể đến là tôm, tép, cá thu, cá hồi. Thêm vào đó, chúng ta cũng có thể bổ sung canxi cho cơ thể bằng việc ăn các loại rau như rau muống, đậu nành, súp lơ,… Và đương nhiên không thể thiếu các loại hạt như hạt vừng, hướng dương, hạnh nhân,…
Sử dụng các loại thực phẩm chức năng để bổ sung canxi
Những đối tượng ăn chay hay mắc những bệnh lý nặng liên quan đến canxi nên sử dụng các loại thực phẩm chức năng để bổ sung canxi. Tuy nhiên, bạn nên sử dụng các thực phẩm chức năng bổ sung canxi với liều lượng vừa đủ. Điều này sẽ giúp bạn tránh được tình trạng tăng canxi huyết. Thêm vào đó, bạn cũng chỉ nên sử dụng theo lời khuyên của bác sĩ.
Hướng dẫn uống canxi đúng cách và an toàn
Việc bổ sung canxi an toàn và đúng cách là điều mà bạn nên đặc biệt lưu ý. Vì vậy, bạn nên tham khảo một số yếu tố như thời gian, những loại thực phẩm nên tránh,… khi uống canxi
Viên bổ sung canxi nên uống lúc nào thì thích hợp?
Theo các nghiên cứu của chuyên gia hàng đầu, bạn nên hấp thụ các loại viên uống bổ sung canxi vào buổi sáng, đặc biệt vào khung giờ 7 – 8 giờ. Đây là khoảng thời gian canxi dễ dàng hấp thụ vào cơ thể nhất cũng là lúc giảm nguy cơ canxi tích tụ ở thận gây sỏi thận. Bạn không nên uống thực phẩm chức năng bổ sung canxi trước khi ăn làm hỏng dạ dày. Vì vậy, thời điểm uống thích hợp nhất là sau khi ăn sáng từ 1-2h.
Sau khi uống canxi không nên ăn gì?
Sau khi uống canxi, bạn nên tuyệt đối tránh các loại thực phẩm sau để tránh gây ra tình trạng phản ứng ngược. Đầu tiên phải kể đến những loại thực phẩm giàu lượng sắt.
Theo khoa học, sắt và canxi là hai chất tối kỵ nhau. Vì vậy, việc ăn các loại thực phẩm giàu sắt như nghêu, ốc, đậu phụ, gan,… sau khi uống canxi là điều nên tránh.
Bạn cũng không nên uống sữa hay hấp thụ các chế phẩm được làm từ sữa sau khi uống canxi. Như chúng ta đã biết, sữa cũng là một nguồn bổ sung canxi lớn. Tuy nhiên, hai loại canxi có trong thực phẩm chức năng và sữa là hai loại canxi có sự tương tranh với nhau. Bổ sung cùng lúc hai loại canxi này khiến cơ thể khó hấp thụ canxi và thậm chí làm lượng canxi bị giảm đột ngột.
Uống canxi bao lâu thì ngưng?
Thông thường mỗi năm bạn chỉ nên uống canxi từ 2-3 đợt. Mỗi đợt chỉ nên cho uống trong thời gian từ 4-5 tuần thì ngưng để chuyển sang đợt mới. Điều này giúp bạn bổ sung canxi một cách an toàn và hiệu quả nhất.
Những lưu ý khi uống canxi
Khi bổ sung canxi, bạn nên lựa chọn các loại thực phẩm chức năng hay thực phẩm an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Thêm vào đó, bạn cũng chỉ nên bổ sung lượng canxi vừa đủ để cơ thể hấp thụ tốt. Bạn cũng nên cân nhắc cẩn thận thời gian uống cũng như các loại thực phẩm nên tránh sau khi uống.
Trên đây là toàn bộ thông tin về loại khoáng chất vô cùng cần thiết cho cơ thể – Canxi. Hy vọng rằng các bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích khi tham khảo bài viết này. Chúc quý độc giả luôn có sức khỏe tốt để vui khỏe hưởng thụ cuộc sống mỗi ngày.